Một đám cháy trong tòa nhà cao tầng có thể gây ra thiệt hại nghiêm trọng về tính mạng và tài sản của con người. Do đó, việc lắp đặt hệ thống giải pháp chống cháy đúng tiêu chuẩn và quy định là cực kỳ quan trọng để giảm thiểu nguy cơ cháy nổ.

Vấn đề thiết kế và lắp đặt hệ thống phòng cháy chữa cháy đối với các tòa nhà cao tầng là vô cùng cấp thiết và quan trọng. Với sự tập trung lớn của con người và tài sản trong các tòa nhà cao tầng, việc đảm bảo an toàn phòng cháy chữa cháy là một yếu tố không thể bỏ qua. Vì thế, tiêu chuẩn và quy định về phòng cháy chữa cháy cho các tòa nhà cao tầng là một yếu tố cốt lõi và cần được thực hiện nghiêm chỉnh. 

Nguy cơ cháy nổ trong các tòa nhà cao tầng

Nguy cơ cháy nổ trong tòa nhà cao tầng có thể phát sinh từ nhiều nguyên nhân khác nhau.

• Hệ thống điện: hệ thống điện không an toàn hoặc hỏng hóc có thể gây nguy cơ cháy. Một số nguyên nhân bao gồm quá tải điện, ngắn mạch, dây điện bị hư hỏng hoặc lắp đặt không đúng cách.
• Hệ thống cung cấp nhiên liệu: sự cố cháy nổ có thể xảy ra khi hệ thống cung cấp nhiên liệu như ống dẫn dầu, ống dẫn khí hoặc hệ thống lưu trữ nhiên liệu bị rò rỉ, hỏng hóc hoặc không được bảo dưỡng đúng cách.
• Vật liệu xây dựng: sự lựa chọn và sử dụng vật liệu xây dựng không an toàn có thể tăng nguy cơ cháy nổ. Ví dụ, các vật liệu dễ cháy như gỗ, giấy, vải và nhựa có thể lan truyền lửa nhanh chóng và gây ra đám cháy lớn trong tòa nhà. Cửa chống cháy chung cư là một trong những vật liệu hữu ích để đảm bảo an toàn cháy nổ nhà cao tầng.
• Hệ thống nhiệt và làm lạnh: hệ thống nhiệt và làm lạnh như hệ thống điều hòa không khí, hệ thống sưởi và hệ thống ống dẫn nước nóng có thể gây nguy cơ cháy nổ nếu chúng bị rò rỉ, hỏng hóc hoặc không được bảo trì đúng cách.
• Hoạt động con người: hành vi không an toàn từ phía con người như việc hút thuốc lá trong những khu vực cấm hút thuốc, sử dụng lửa mở không đúng cách hoặc bỏ qua quy tắc an toàn khi làm việc có thể gây nguy cơ cháy nổ.

Quy định về việc phòng cháy chữa cháy nhà cao tầng

Lắp đặt hệ thống phòng cháy chữa cháy tự động

Một hệ thống PCCC nhà cao tầng theo quy định đạt chuẩn khi được trang bị, lắp đặt đầy đủ các thiết bị báo cháy và đáp ứng các tiêu chí và quy định của cơ quan chức năng có thẩm quyền và chuyên gia về phòng chống cháy nổ. Đối với toà nhà cao tầng ngoài việc tuân thủ Tiêu chuẩn Quốc gia TCVN 3890:2023 còn phải tuân thủ quy chuẩn, tiêu chuẩn riêng của các loại hình công trình đó, trong trường hợp có quy định khác với quy định tại Tiêu chuẩn Quốc gia TCVN 3890:2023, phải áp dụng quy định có yêu cầu cao hơn. Cụ thể:

• Nhận diện dấu hiệu chảy nổ chính xác, nhanh chóng
• Tín hiệu báo cháy được truyền phát rõ ràng
• Các thiết bị lắp đặt trong hệ thống phải được kiểm duyệt bởi cơ quan nhà nước có thẩm quyền.
• Định kỳ tối thiểu 2 lần/năm phải lên kế hoạch bảo trì, bảo dưỡng hệ thống PCCC tự động theo TCVN 3890:2009
• Đáp ứng yêu cầu kỹ thuật của hệ thống PCCC tự động tại TCVN 5738:2001

Trang bị bình chữa cháy cầm tay

Mục tiêu của hệ thống báo cháy và báo cháy tự động là phát hiện sớm và cung cấp cảnh báo về nguy cơ cháy nổ để người trong tòa nhà có thể sớm tiến hành các biện pháp sơ cứu và sơ tán, đảm bảo đáp ứng TCVN 3890:2009.

Vị trí đặt bình cần bố trí một cách khoa học, dung tích tiêu chuẩn của bình phải đạt 50 – 150m2/bình. Khi đặt các bình chữa cháy vào các khu vực cần tuân thủ theo các mức: nguy hiểm thấp dùng loại bình 150m2/bình; nguy hiểm trung bình dùng loại 75m2/bình; nguy hiểm cao dùng 50m2/bình.

Thiết kế thang máy chữa cháy

Theo quy định về PCCC tại các toà nhà cao tầng, thang máy phục vụ chữa cháy chuyên nghiệp trong các tòa nhà phải đảm bảo yêu cầu chống cháy, có giới hạn chịu lửa và có phòng đệm ngăn cháy tại mỗi tầng. Kích thước chiều rộng >1100mm, chiều sâu >1400mm, tải trọng tối thiểu 630kg. Vật liệu chế tạo không cháy, tốc độ di chuyển từ tầng 1 đến tầng cao nhất tối đa 60 giây.

Bố trí các phương tiện cứu nạn

Bố trí các phương tiện cứu nạn tại các tòa nhà cao tầng là một yếu tố quan trọng để đảm bảo an toàn và sẵn sàng ứng phó trong trường hợp khẩn cấp. Các chung cư, nhà cao tầng có chiều cao từ 25m trở lên và có trên 50 người ở một tầng phải được trang bị phương tiện cứu nạn. Cụ thể là một bộ dụng cụ phá dỡ thông thường, phương tiện bảo hộ chống khói, bọc chống cháy ống gió, khẩu trang và mặt trùm lọc độc….Và điều quan trọng là việc huấn luyện nhân viên và cư dân về việc sử dụng các phương tiện cứu nạn và phòng cháy chữa cháy; phải đảm bảo mọi người biết cách sử dụng phương tiện cứu nạn và thực hiện các biện pháp an toàn khi xảy ra sự cố.

Hệ thống cửa thoát hiểm

Hệ thống cửa thoát hiểm trong các tòa nhà từ 15m trở lên phải tuân thủ các yêu cầu sau:

• Được làm từ kính cường lực chắc chắn hoặc cửa đặc không cháy. Điều này đảm bảo cửa có khả năng chịu lực và không lan truyền lửa trong trường hợp cháy.
• Có khả năng chịu lửa tối thiểu trong thời gian 45 phút. Điều này cung cấp thời gian đủ cho người dùng để thoát ra khỏi tòa nhà trong trường hợp cháy.
• Cánh cửa dùng cho thoát hiểm không được trang bị chìa khóa. Điều này đảm bảo rằng cửa thoát hiểm luôn có thể mở được từ bên trong mà không cần mất thời gian tìm chìa khóa.
• Các cánh cửa thoát hiểm nên được thiết kế để đóng mở tự động để tiện lợi cho quá trình thoát hiểm khi có sự cố cháy nổ xảy ra. 

Ý thức phòng cháy chữa cháy là trách nhiệm chung và quan trọng của mọi người trong tòa nhà cao tầng. Bằng cách tuân thủ quy tắc và thực hiện các biện pháp an toàn, chúng ta có thể tạo ra môi trường sống và làm việc an toàn hơn trong các tòa nhà cao tầng.